ภาษาอีสานถือเป็นภาษาท้องถิ่นของไทยที่มีเอกลักษณ์และเสน่ห์ในตัวของมันเอง ซึ่งภาษาอีสานก็ใช้ไวยากรณ์เหมือนกับภาษาไทยกลาง แต่อาจจะมีคำศัพท์ภาษาอีสานบางคำที่แตกต่างออกไปบ้าง ตามแต่บริบท บุคคล และสิ่งของที่ถูกพูดถึง
คำศัพท์ภาษาถิ่นอีสานมีเป็นหมื่นคำ แต่พวกเราชาวติวฟรีได้รวบรวมคำศัพท์ภาษาอีสานที่ใช้บ่อย และพบเห็นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน มาไว้ในนี้ให้เพื่อให้เพื่อนๆได้เรียนรู้กันอย่างเต็มที่ แล้วจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ภาษาอีสานเป็นภาษาที่ดีไม่แพ้ภาษาท้องถิ่นใดๆ
ศัพท์ภาษาอีสานที่พบบ่อย
| ศัพท์อีสาน | ความหมาย |
| เกกลางกาด | หญิงโสเภณี |
| เก่าเหิง | ของเก่านมนาน |
| เกิบ | รองเท้า |
| เกิบคีบ | รองเท้าแตะ |
| เกิบบู๊ท | รองเท้าบู๊ท |
| เกิบส้นหย่อง | รองเท้าส้นสูง |
| เกี่ย (อุ้ม) | อุ้ม,แบก |
| เกื้อ | เอื้อเฟื้อ |
| เกือกตม | เกือกขี้โคลน |
| เกือย (ตัก) | ตัก , ตักออก |
| เกือยแก้ | แก้ไข |
| เคียดแล้ว | โกรธแล้วนะ |
| เด้อ | นะ |
| เดิกแล้ว | ดึกแล้ว |
| เบิ่ง | ดู |
| เบิด | เงย |
| เป็นตาซังคักๆ | น่าเกลียดมากๆ |
| เป็นตาหน่าย | น่าเบื่อหน่าย |
| เมิ๊ดปี | ทั้งปี |
| เย็นจ้อย | เย็นวูบวาบ |
| เสื้อขาดจ่องป่องแจ่งแป่ง | เสื้อขาดเป็นรู หลายๆ รู |
| เสื่องไว้สาก่อน | เก็บเอาไว้ก่อน |
| เอาน้ำไปถอกทิ่ม | เอาน้ำไปเททิ้ง |
| เฮือน | เรือน , บ้าน , ที่อยู่อาศัย |
| แข่ว | ฟัน |
| แข่วซวก | ฟันเหยิน |
| แข่วฮ่า | ฟันไม่สวย |
| แลน | วิ่ง / ตัวเงินตัวทอง |
| แหล่ | สีเข้ม สีดำ |
| แหลมจูดลูด | แหลมๆ ยาวๆ |
| แอ่งน้ำ | ตุ่มใส่น้ำขนาดเล็ก |
| โกน | โพรงไม้ |
| โจก | แก้วใส่น้ำดื่ม |
| กก | แรก, ทีแรก, เริ่มแรก, ลูกผู้เกิดทีแรก เรียก ต้นข้าวปักดำทีแรกเรียก เข้ากกแฮก. |
| กกไม้ | ต้นไม้ |
| กงโลก | ทั่วโลก เขตจักรวาลหรือโลกเรียก กงโลก อย่างว่า ควรที่อัศจรรย์ล้ำโลกา กงโลก มีในห้าสิบชาติ แท้เทียวใช่ส่งเวร (สังข์) |
| กดทรง | วางมาด, ขี้เต๊ะ ,เก๊กหล่อ ทำท่าปั้นปึ่งขึงขังแสดงตนว่ามั่งมีศรีสุข อย่างว่า เพิ่นกะกดทรงโก้คือโตใหญ่ ตั้งทีแท้เข้าชิจี่เกลือจ้ำฮองท้องแม่นบ่มี (บ.). |
| กระแต | กระแต,กระรอก |
| กระต่า | ตระกร้าใส่ของต่างๆ |
| กระติบข้าว | ก่องใส่ข้าวเหนียวสุก |
| กลางเว็น | กลางวัน |
| กลิ้งโค่โล่ | กลิ้งหลุนๆ |
| กลืนลึดๆ | กลืนโดยไม่เคี้ยว |
| กวด | ตรวจ,ตรวจตรา |
| กวนบ้าน | ผู้ใหญ่บ้าน |
| ก่อ | สร้างขึ้น |
| ก่อง | โน้มลง , ย้อยลง |
| กะเดี้ยกะด้อ | มากไปจริงๆ |
| กะซาง | ช่างเถอะ |
| กะปอม | กิ้งก่า |
| กุด (ขา) | ด้วน , ขาด |
| ข่อย | ฉัน , ผม , ดิฉัน , กระผม |
| ขาโขง | ขางอ,ขาโค้ง |
| ขาโต้ย | หน้าขา , ขาออ่น , โคนขา |
| ขาดเคิ่ง | ขาดครึ่ง ,ถูกตัดเป็นสองส่วนเท่าๆกัน |
| ขาบ | กราบ (เป็นคำเก่า) |
| ข้าวแลง | ข้าวมื้อเย็น |
| ขาวโจนโพน | ขาววอก |
| ขาวโอกโลก | ขาววอก |
| ข้าวก่ำ | ข้าวเหนียวดำ |
| ข้าวงาย | ข้าวมื้อเช้า |
| ขาวจากพาก | ขาวพราวละลานตา |
| ขาวจ่านผ่าน | ขาวละลานตา |
| ขาวจุ่นผุ่น | ขาวนวล |
| ข้าวดอ | เป็นข้าวสายพันธ์หนึ่ง อายุเก็บเกี่ยวสั้นกว่าข้าวเหนียว |
| ข้าวสวย | ข้าวมื้อเที่ยง |
| ขาวออกลอก | ขาววอก |
| ขิว | หมั่นไส้,กลิ่นเหม็นไหม้ที่มีกลิ่นฉุนหรือเหม็นสาบ , เหม็นเขียว |
| ขี้เข็บ | ตะขาบ |
| ขี้โก๋ | จิ้งเหลน |
| ขี้กะเทิก | เสมหะ ,เสลด |
| ขี้กะตก | ยางของต้นไม้ที่หล่นลงตามพื้นดิน ใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ |
| ขี้กะตืก | พยาธิ |
| ขี้กะตู่ | คางคก |
| ขี้กะยือ | โรคหอบหืด |
| ขี้คร้าน | ขี้เกียจ |
| ขี้ตั๊วะ | ขี้โกหก |
| งึดหงาย | อัศจรรย์มาก |
| จอกหลอก แจกแหลก | เล็กๆ น้อยๆ |
| จ่องป่องแจ่งแป่ง | ขาดเป็นรู หลายๆ รู |
| จอบ | แอบ |
| จอบเบิ่ง | แอบดู |
| จอบหล็อย | แอบฉวยโอกาส |
| จักหน่อย | เล็กน้อย |
| จำปอก | มิดด้าม,สุด |
| ซังแฮง | เกลียดมากๆ |
| ซาบลาบ | เรียงราย |
| ดาก | ก้น , ตูด , ส่วนท้าย ปลายลำไส้ใหญ่ที่ทวารหนัก เรียก ดาก อย่างว่า ซ่าเพิ่นซ่าดี ซ่าโตซ่าหีติดดาก (ภาษิต) ดินเหนียวสีแดงเรื่อๆ หรือสีเหลืองอ่อน เรียก ดินดาก. |
| ดำปี้ | ดำปี๋ |
| ดึกไปทางพู่น | ขว้างไปทางโน้น |
| ต้มส้ม | ต้มยำใส่ใบไม้หรือไม้ผลที่มีรสเปรี้ยว |
| ต้มส้มปลาข่อ | ต้มยำปลาช่อน |
| ตะเว็น | พระอาทิตย์ |
| ตาแซบ | น่าอร่อย |
| ตายแก่แด่ | ตายแบบเขียดคือขาเหยียดแน่ว |
| ตาสวด | ตาโปน |
| ตาหน่าย | น่าเบื่อ |
| ตาฮัก | น่ารัก |
| ตื่นสวย | ตื่นสาย |
| ตู้ | ทู่ ทื่อ |
| ถิ่ม | ทิ้ง |
| นอนเว็น | นอนกลางวัน |
| น้ำกิน | น้ำดื่ม |
| บ่วง | ช้อน |
| บอกกันแนติ๊ | บอกกันหน่อยซี้ |
| บักเขียบ | น้อยหน่า |
| บักแหล่ | ไอดำ |
| บักขาม | มะขาม |
| บักจก | จอบ |
| บักจก | จอบขุดดิน |
| บักปอบ | บักห่า |
| บักปอบ | ไอ here |
| บักมี่ | ขนุน |
| บักห่า | ไอ here |
| บักหุ่ง | มะละกอ |
| บักอึ | ฟักทอง |
| บัดทีนี้ | คราวนี้ |
| ปลาเข็ง | ปลาหมอ |
| ปลาแดก | ปลาร้า |
| ปลากะเดิด | ปลากระดี่ |
| ปลาข่อ | ปลาช่อน |
| ผาดหว่า | พูดไปนั่น |
| พอไคแหน่ | ค่อย |
| พาเข่า | ถาดใส่อาหาร หรือ วงกินข้าว |
| พิพักพิพ่วน | กระอักกระอ่วน |
| ฟ่าว | รีบ |
| ฟ่าวคัก | รีบมาก รีบจัง |
| มิดจี่หลี่ | เงียบสนิท |
| มึนตึ้บ | งงมาก |
| มืดตึ้บ | มืดมาก |
| ย่างกาย | เดินผ่าน (กายในที่นี้แปลว่าผ่านไป) |
| ยืนฮุมซาบลาบ | ยืนรุมอยู่เรียงราย |
| ลืมคาว | หลงลืมชั่วครู่ |
| ส่ง | กางเกง |
| ส่งขาดดาก | กางเกงที่มีรอยขาดที่ก้น |
| สวดลวด | ตะกละ |
| สาวซ่ำน้อย | สาววัยรุ่น |
| สำอิ้งสำออย | งอแง, เหลาะแหละ |
| สำอิ้งสำออย | งอแง เหลาะแหละ |
| สีก | ฉีก |
| สีกปาแดก | ฉีกปลาร้า |
| สีคือๆ | เกือบๆ คล้ายๆ |
| สูงเทวเดว | สูงชะลูด |
| หงายป่างหง่าง | หงายไม่เป็นท่า |
| หล็อย | ฉกฉวย ไม่ให้คนอื่นรู้ |
| ห่าแห้น | ห่าแทะ |
| หิวนอน | ง่วงนอน |
| อยากฮาก | จะอ้วก |
| อย่าสิหลอย | อย่ามาแอบ |
| ออนซอนเด๊ | ทึ่งมา |
| ออนซอนเด๊ | ทึ่งมาก |
| อ้าย | พี่ชาย |
| อีเกิ้ง | ดวงจันทร์ |
| อีเกีย | ค้างคาว |
| อีแหล่ | อีดำ |
| ฮ้อน | ร้อน |
| ฮั่นแหล่ว | นั่นละ |
| ฮุม | รุม |
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ ศัพท์ภาษาอีสานที่พบบ่อยพร้อมคำแปลของเรา รับรองได้ว่าคุณจะต้องชอบมันอย่างแน่นอน และถ้าได้ลองเรียนรู้ลึกลงไปถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นอีสานแล้วล่ะก็ รับรองว่าจะต้องมีอีกหลายๆอย่างที่จะทำให้คุณต้องทึ่งได้อีกมากอย่างแน่นอน
ภาษาอีสาน: ลักษณะและความเป็นมาของภาษาที่ทรงพลัง
ภาษามีบทบาทสำคัญในการสื่อสารและเป็นองค์ประกอบสำคัญในวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ ในประเทศไทย เรามีภาษาหลากหลายที่น่าสนใจ เช่น ภาษาอีสาน ที่มีลักษณะและความเป็นมาที่น่าสนใจมากมาย ในบทความนี้เราจะสำรวจโลกของ “ภาษาอีสาน” และรับรู้ความสำคัญของภาษานี้ในวัฒนธรรมไทยและชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน
ภาษาอีสานคือ
ภาษาอีสาน เป็นภาษาที่พูดในภาคอีสานของประเทศไทย มีพื้นที่และคนพูดที่ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคอีสาน นอกจากนี้ ภาษาอีสานยังกลายเป็นภาษาที่มีการใช้งานกว้างขวางในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคใกล้เคียง มีลักษณะการใช้งานและสำนักความเป็นมาทางภูมิศาสตร์ที่แตกต่างจากภาษาไทยมาตรฐาน
ประวัติของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีรากฐานในประเทศไทยมากว่า 800 ปี มีผลกระทบจากสถาปัตยกรรมศิลปะ วัฒนธรรม และประเพณีท้องถิ่น ในอดีต ภาษาอีสานมักถูกใช้ในการสื่อสารระหว่างคนในภาคอีสาน และยากจะเข้าใจได้โดยคนในภาคอื่น ๆ ของประเทศไทย ภาษาอีสานมีผลกระทบจากการปฏิรูปภาษาไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ความเป็นมาของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานเป็นภาษาที่มีความหลากหลายและมีลักษณะเฉพาะตัว หนึ่งในลักษณะที่น่าสนใจคือการใช้คำและคำนำหน้าที่ไม่เหมือนกับภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาอีสานยังมีความเป็นมาทางสังคมและวัฒนธรรมที่สืบทอดต่อกันมานับพันปี มีประเพณีและพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับภาษาอีสานอย่างมาก
วัตถุประสงค์ของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีวัตถุประสงค์หลายประการ โดยสำคัญคือการสื่อสารระหว่างคนในภาคอีสาน การสร้างเครือข่ายสังคม และการถ่ายทอดประเพณีและวัฒนธรรมของภาคอีสาน ภาษาอีสานยังมีบทบาทสำคัญในเรื่องการศึกษาและการศึกษาต่อยอดทางวัฒนธรรม
ความสำคัญของภาษาอีสาน
ภาษาอีสานมีความสำคัญสูงสุดในชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน มันเป็นเครื่องมือสื่อสารระหว่างคนในชุมชนและคนในประเทศเพื่อนบ้าน นอกจากนี้ ภาษาอีสานยังเป็นส่วนสำคัญของการสืบทอดวัฒนธรรมและประเพณีทางวัฒนธรรมในภาคอีสาน การใช้ภาษาอีสานในการร้องเพลงพื้นบ้าน เรื่องราวและการเล่าเรื่องเป็นสิ่งที่ทำให้เอกลักษณ์วัฒนธรรมในภาคอีสานของประเทศไทยร่ำรวยและน่าสนใจ
บทสรุป
ภาษาอีสานมีความหลากหลายและเป็นเอกลักษณ์ที่น่าสนใจของภาคอีสานของประเทศไทย มีลักษณะการใช้งานและสำนักความเป็นมาทางภูมิศาสตร์ที่แตกต่างจากภาษาไทยมาตรฐาน มีความสำคัญสูงสุดในชีวิตประจำวันของคนในภาคอีสาน การรักษาและส่งเสริมภาษาอีสานมีความสำคัญต่อวัฒนธรรมและความเจริญของภาคอีสาน ซึ่งยังคงเป็นส่วนสำคัญของประเทศไทยที่ควรได้รับการอนุรักษ์และสนับสนุนอย่างต่อเนื่องในอนาคต
หมายเหตุ: ภาษาอีสานมีความหลากหลายในลักษณะและคำศัพท์ในแต่ละพื้นที่ของภาคอีสาน การสรุปนี้เน้นการทั่วไปและอาจมีข้อมูลที่ย่อยลงในแต่ละพื้นที่ที่สอดคล้องกับบทบาทและความสำคัญของแต่ละพื้นที่ในภาคอีสานของประเทศไทย
ในภาษาอีสานมีคำว่า “ลาว” หรือ “ลาวี” หมายถึงอะไรครับ
การเรียนรู้ภาษาอีสานเสริมสร้างความมั่นใจในการสื่อสารและทำงานในสังคมของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
การศึกษาภาษาอีสานช่วยในการสร้างความรับผิดชอบต่อภาษาและวัฒนธรรมของท้องถิ่น
คำว่า “เมือง” ในภาษาอีสานมีความหมายอย่างไร
คุณครูทำให้เรามีความสุข
คำว่า “กินแซ่บ” ในภาษาอีสานหมายถึงอะไรครับ
ภาษาอีสานมีความเจริญก้าวหน้าและมีความสำคัญในการสื่อสารทางธุรกิจ
ขอบคุณแบบบอกไม่ถูก
ภาษาอีสานเป็นภาษาที่น่าสนใจและเป็นส่วนสำคัญของวัฒนธรรมอีสาน
ครูช่วยมากเลยค่ะ!
ภาษาอีสานเป็นสิ่งที่เข้ากับความรู้สึกและความคิดของคนในพื้นที่
ดีเลิศจริง
รู้สึกว่ามีประโยชน์มาก
ขอบคุณอีกแล้วค่ะ!
ภาษาอีสานเสริมสร้างความเข้าใจในวัฒนธรรมและทรัพยากรของพื้นที่อีสาน
การเรียนรู้ภาษาอีสานเปิดโอกาสใหม่ในการสื่อสารและแลกเปลี่ยนกับคนในภาคตะวันออก
ดีๆ จริงจริง!
ภาษาอีสานช่วยในการสื่อสารกับคนในพื้นที่อีสานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ถ้าเราอยากทราบคำว่า “ดื่ม” ในภาษาอีสานเรียกว่าอะไร
การเรียนรู้ภาษาอีสานช่วยให้เราเข้าใจความหมายของคำถามน้อยในชีวิตประจำวัน
ขอบคุณจากใจลึกค่ะ
ขอบคุณค่ะใจเต้นค่ะ
ในภาษาอีสานมีคำว่า “สวัสดี” หรือ “สุผู้สุคน” ไหมค่ะ
คำว่า “เอา” ในภาษาอีสานมีความหมายอะไรบ้างครับ
“ส้มตำ” ในภาษาอีสานเรียกว่าอะไร
คำว่า “ไป” ในภาษาอีสานมีความหมายเกี่ยวกับการทำอะไรค่ะ
สอบถามความหมายของคำว่า “ตำบล” ในภาษาอีสานได้ไหมคะ?
การเรียนรู้ภาษาอีสานช่วยในการเข้าใจความรู้สึกและวิถีชีวิตของคนในภาคตะวันออก
คำว่า “นาน” ในภาษาอีสานหมายถึงเวลาอะไรครับ